Merhabalar, ben bir Doula, doğum rehberi ve de anneyim. Türkiye’de başladığım bu yolculuğa 2019’dan bu yana ailemle birlikte yaşamakta olduğum Londra’da devam ediyorum.

Birçok hamileye hayatlarının bu en özel döneminde ihtiyaç duydukları fiziksel ve psikolojik desteği sağlıyor ve her aşamada yalnız olmadıklarını hissettirmeye çalışıyorum.

Bugüne kadar destek verdiğim birçok hamileden gelen sorular doğrultusunda hem hamilelik ve doğumla ilgili birçok soruya yanıt vermek, hem de Türkiye’de görmeyi arzuladığım bazı uygulamaların İngiltere’deki nasıl da başarıyla gerçekleştirildiğini sizlerle paylaşmak amacıyla bu metni hazırladım.

Türkiye ve İngiltere’de destek olduğum doğumlar sırasında edindiğim tecrübeler ve yaptığım araştırmalar ışığında, iki ülkedeki doğum süreçleri konusunda şöyle bir analiz yapmak isterim:

1. Tıbbi ekipte süreçten kim sorumlu ?

Türkiye’de hamilelik sürecinin başında aile hekimize ve/veya jinekoloğa başvurulur. Tüm sürecin takibi bu iki ekip tarafından yapılır. Eğer süreci aile hekiminiz takip ediyorsa, doğum zamanı yaklaştığında ayrıca bir kadın doğum doktoruna da gitmeniz gerekmektedir. Sisteme kaydınız yapıldıktan sonra hamilelik boyunca tıbbi olarak tüm süreci doktorunuz takip eder. Hamileliğiniz boyunca düzenli kontrollerinizi, doğum ve doğum sonrası anne ve bebek sağlık kontrollerinin tümünü doktoruz yapar. Büyük kentlerin dışında doktor sayısının yetersiz olduğu bazı bölgelerde ise bütün bu süreçler ebeler tarafından takip edilebiliyor.

İngiltere’de, hamile olduğunuzu öğrendiğinizde sonra bir aile hekimine (GP: General practitioners) bilgi veriyorsunuz. Sonrasında doğumu sürecinizi takip edecek ve doğum yapmayı planladığınız hastaneyi seçiyorsunuz. GP’niz sizi seçmiş olduğunuz hastaneye yönlendiriyor ve bu hastanenin ebeleri sizinle iletişime geçerek hamileliğiniz boyunca sürecek takibi başlatıyor. Görüşmeler esnasında herhangi bir risk tespit edilirse doktor da sürece dahil olabiliyor.

Uygulama farkları; Ultrason; - Türkiye’de devlet hastanelerinde hamilelik sürecinde ultrason daha az yapılırken, özel hastanelerde bu sayı artabiliyor. - İngiltere’de devlet hastanesinde eğer herhangi bir komplikasyon veya risk görülmüyor ise uygulanan ultrason sayısı daha azdır.

Epizyotomi; - Türkiye’de epizyotomi daha sık uygulanan bir yöntemdir. (Özellikle ilk doğumlarda bu oran çok yüksektir) - İngiltere’de çok daha az uygulanmaktadır. Genel olarak doğal yırtılma tercih edilir.2019 dan bu yana destek verdiğim doğumların hiç birinde epizyotomi yapılmadı. (ilk veya ikinci bebek ayrımı olmaksızın)

2. Doğum Planı

Doğum planı, doğum sırasında veya sonrasında anne adayının kendisine veya bebeğine yapılmasını “istediği” ya da “istemediği” müdahaleleri/uygulamaları doğum ekibine ilettiği bir yazılı metindir. Bu sayede nasıl bir doğum istediğinizi doğum sırasında size eşlik edecek kişilere (partneriniz, doğum ekibi vs.) hiçbir soruya yer bırakmayacak şekilde net olarak belirtmiş olursunuz.

Türkiye’de “doğum planı hazırlamak” rutin bir alışkanlık olarak görülmüyor. Hamileler istedikleri takdirde kendi bildikleri, öğrendikleri veya içlerinden gelenler doğrultusunda bir doğum planı hazırlıyor ve paylaşıyorlar. İngiltere’de ise doğum planı hazırlamak hamilelik sürecinde yapılması gereken işlerden biri olarak kabul ediliyor. Genellikle 34-36. haftalar arasında ebeleriniz bir soru setini doldurmanızı rica eder ve bazen birlikte üstünden geçip önemli kısımlarını karşılıklı konuşarak netleştiriyorsunuz. Örneğin, doğum sırasında acil bir durum olmadığı sürece alttan muayene istemediğinizi veya doğum esnasında yanınızda yüksek sesle konuşulmasını istemediğinizi belirtebilirsiniz. Ya da, doğum sonrası kordonun kocanız tarafından kesilmesini isteyebilirsiniz.

3. Doğumun yapılacağı mekan

Türkiye’de doğumlar genelde hastanede yapılıyor ve evde tıbbi ekip desteğiyle doğum yapılması pek yaygın değil. Doktorların hastane dışında doğuma katılmalarına yasal olarak izin verilmiyor. Ebelerin evde doğuma destek vermesine engel bir yasa olmamasıyla birlikte, gerekli tıbbi ekipman ve deneyim eksikliği nedeniyle ev doğumunu tercih edilmiyor. Eğer ebeler evde doğuma katılırlarsa, doğumdan sonra soruşturma açılma riski var.

İngiltere’de üç seçeneğiniz var

a. Doğum Merkezi (Birth Centre)

• Girişi hastane girişinden farklı veya ayrı binada olabilir.
• Odalar daha sıcaktır.
• Hasta yatağı yerine genelde hamilenin oturup kalkmasına ve yerde istediği pozisyonda durmasına daha uygun, yere yakın minderler ve pilates toplarının bulunduğu bir alan mevcuttur.
• Genellikle odada küvet olur. Suda doğum yapmak isterseniz veya suyu ağrı kesici olarak kullanmak isterseniz odaya geçtikten sonra kullanabiliyorsunuz.
• Pilates topu, bar, doğum taburesi, tavandan sarkan ip gibi kadının doğum esnasında yerçekimini kullanmasına destek olacak ekipmanlar bulunuyor.
• Yapay ağrı kesiciler daha az tercih ediliyor, epidural uygulanmıyor. Morfin veya Parol gibi ilaçlar temin edilebiliyor. (her birth center farklı ilaçlar uygulayabiliyor, incelediğiniz birth center ile bu konuları neteştirmenizi öneririm.)

b. Doğum Koğuşu (Labour Ward)

• Daha çok hastane odası gibidir. Hasta yatağı bulunur. Bunun dışında bazı hastanelerde kadının yerde de zaman geçirebileceği bir alan oluyor.
• Genel olarak küvet yoktur ama duş ve tuvalet bulunabiliyor.
• Ağrı kesicileri alabiliyorsunuz.

c. Ev Doğumu (Home Birth)

• Genel olarak iki ebe doğumun başından sonuna kadar sizinle oluyor. Vardiya değişimi olsa bile kesinlikle hamile yalnız bırakılmıyor
• Doğum öncesinde ebeler ev ziyaretleri yapıyor ve acil müdahale kitlerini bırakıyorlar.
• Doğum esnasında acil bir durum olursa gidilecek hastane önceden belirleniyor ve hamilenin son hafta bilgileri mutlaka onlarla da paylaşılıyor.
• Eve havuz vb ekipmanları ve malzemeleri kiralama yöntemiyle kendiniz temin edebiliyorsunuz. .

Yukarıda bahsettiklerim genel durumlardır. Doğum yapacağınız mekana karar verirken ebelerinizle bunları konuşup netleştirmenizi öneririm.

Bir konu da hastane doğumlarında (hem Türkiye’de hem de İngiltere’de) doğumu yaptığınız oda ile doğum sonrası kalacağınız oda farklı olabiliyor. Doğumdan önce ikisini de ayrı ayrı görmenizi öneririm.

İngiltere’de devlet hastanelerinde doğum özel odada gerçekleştiriliyor ve ardından anneler çoğunlukla koğuş tipi odalara alınıyor. Perdelerle ayrılmış bölmeleri olan bu odalarda bir refakatçi ile kalabiliyor. Bazı devlet hastanelerinde ücret karşılığı özel oda tutabiliyorsunuz.

4. Hastaneye kabul koşulu

İngiltere’de devlet hastanelerinde hamileyi doğuma yapacağı odaya almak için rahim ağzının 4-5 cm açılmış olması veya kasılmalarınızın düzenli aralıkla 4-5 dakikada 1’e inmiş olması bekleniyor.. Bu durumlar gerçekleşmemiş ve herhangi bir sağlık riskiniz de yoksa şu önerilerde bulunuluyor.

• Evinize dönebilirsiniz.
• Hastanenin bahçesi, koridoru, merdiven boşluğu gibi zaman geçirebileceğiniz bir yerde bekleyebilirsiniz.
• Başka hamilelerin de olduğu perdelerle ayrılmış, bölmelerde yatakta bekleyebilirsiniz veya eve gidip gelebilirsiniz.

Türkiye’de özel hastaneler sizi kabul ediyor ancak kalacağınız oda, doğumu yapmayı planladığınız veya doğum sonrası kalacağınız oda dışında bir yer olabiliyor.